„Pamięć osoby Prymasa Tysiąclecia w Szkołach im. Prymasa Tysiąclecia”

 

Ksiądz kard. Stefan Wyszyński żyje wśród szkół noszących Jego imię. Nauczyciele doskonale wiedzą, że dzięki ich umiejętnościom pedagogicznym, postawie i zaangażowaniu w procesy dydaktyczno – wychowawcze będą należycie kultywowane i przestrzegane głoszone przez Patrona Szkoły wartości i nauki. Nauczyciele wiedzą też, jak wielką misję mają do spełnienia, szczególnie we współczesnym świecie.

Dlatego zrodziła się potrzeba zintegrowania środowisk szkolnych skupionych wokół wspólnego Patrona. W 2006 r. powstało Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Stojąc na straży testamentu Wielkiego Polaka Stowarzyszenie wyznaczyło sobie cele działania:

1) tworzenie instytucjonalnych ram współpracy i wymiany doświadczeń pomiędzy szkołami, nauczycielami, uczniami i rodzicami, w systemie dydaktyczno - wychowawczym pragną uwzględniać wartości głoszone przez Patrona,
2) podejmowanie wszechstronnych działań mających na celu propagowanie idei i wartości uosabianych przez Kardynała Stefana Wyszyńskiego, promowanie wiedzy o życiu, działalności i dziedzictwie kardynała Stefana Wyszyńskiego,
3) rozwój aktywności społecznej poprzez prowadzenie działalności medialnej promującej akcje środowisk szkolnych i pozaszkolnych,
4) integracja środowisk związanych z osobą Prymasa Tysiąclecia,
5) upowszechnianie wśród członków Stowarzyszenia, a także wśród zainteresowanych szkół, nauczycieli, uczniów i rodziców idei nowatorstwa pedagogicznego,
6) pobudzanie nowatorstwa, ambicji pedagogów, służąc radą tym, którzy poszukują jak najlepszych metod nauczania i wychowania młodzieży ku wartościom głoszonym przez Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
7) wzmacnianie inicjatyw pedagogicznych zmierzających do wdrażania do praktyki szkolnej dbałości o rozwój osobowy wychowanków,
8) wymiana doświadczeń dotyczących pracy pedagogicznej.

Istnieje w Polsce ponad 300 Szkół Prymasowskich. Pierwszy raz spotkały się te szkoły w liczbie 110 w Warszawie w 2006 r. w Sali Kongresowej w 25 rocznicę odejścia Prymasa do domu Pana. Mottem Zlotu były znane słowa Prymasa: „Kocham ojczyznę więcej niż własne serce i wszystko co czynię dla kościoła, czynię dla niej”. Na ten temat wypowiedział się profesor Jacek Salij podczas wykładu „Wychować do patriotyzmu”. Przedstawiciele szkół spotkali się też z prezydentem RP Lechem Kaczyńskim. Wzięli udział w warsztatach i rozważaniach o patriotyzmie (tj. Poznajemy dzieje Polski, Kultywowanie tradycji i zwyczajów ze szczególnym umiłowaniem ziemi ojczystej. Troska o kulturę ojczystą, która wyraża się dbałością o piękno i czystość języka oraz odpowiedzialnością za słowa, Walka z wadami narodowymi, Rola rodziny i istota więzi rodzinnych).

Wszyscy uczestnicy Zlotu zjednoczyli się podczas Mszy św., której przewodniczył Kardynał Józef Glemp. 110 pocztów sztandarowych przemaszerowało pod pomnik Prymasa Tysiąclecia, by oddać mu pokłon i odmówić Apel Jasnogórski. Uczestnicy do swoich szkół zabrali wiele wrażeń i przemyśleń, a wśród nich tę, że „Wolność jest darem, Ojczyzna jest zadaniem. Niech przykład życia i wiary wielkiego Prymasa Tysiąclecia daje odwagę, męstwo, wytrwałość”.

II zlot odbył się 5 lat później pod hasłem „Bądźcie jak orły szybujące w przyszłość Ojczyzny”. Był to moment refleksji nad rolą, jaką Patron Szkoły pełni w kształtowaniu młodych umysłów i serc.

Zlot otworzył prorektor UKSW, bo tam miał miejsce Zlot, był też wykład prof. Andrzeja Gałki. Niesamowite wrażenie na zgromadzonych zrobił spektakl filozoficzny „Zło na Ławie oskarżonych” pod kierownictwem profesora Macieja Bała. Podczas Mszy św. modlono się, tak jak i przy pomniku Prymasa, o Jego rychłą beatyfikację. Uczestnicy zabrali do szkół dużo wrażeń, myśli, a wśród nich tę, że „Musimy mieć w sobie coś z orłów…”.

To co wyróżnia Stowarzyszenie w działaniach wychowawczych, to że prawie każdego roku Szkoły Prymasowskie gromadzą się u stóp Jasnogórskiej Pani i w Komańczy, by we wspólnej modlitwie, wspólnym śpiewaniu oddać się w jej opiekę, by nasza Pani nauczyła nas kochać Boga, Polskę i każdego człowieka, tak jak czynił to Nasz Patron. Byśmy ze sobą rozmawiali językiem miłości. Te wyjątkowe chwile upamiętniamy różnymi zdarzeniami, np.: posadzeniem buka kardynalskiego przy Domu Prymasa w Częstochowie, spotkaniami ze świadkami życia Prymasa w auli Ojca Kordeckiego na Jasnej Górze, udziałem w częściach artystycznych przygotowanych przez Szkoły Prymasowskie, bo: „My wszyscy obecni jakoś się przy nim jednoczymy, tak jak naród się przy nim jednoczył przed laty, gdy on prowadził Kościół w czasie bardzo trudnym dla Ojczyzny”.

W otoczeniu bieszczadzkiej przyrody w Komańczy Szkoły Prymasowskie spotykają się, by połączyć się we wspólnej modlitwie. Tematy przewodnie tych spotkań to np.: Postawa patriotyczna Prymasa Tysiąclecia jako wzór odpowiedzialności za Polskę, Pasterz i ojciec narodu Stefan Kardynał Wyszyński.

Symboliczny charakter mają wędrówki po Dróżkach Prymasa do figury Matki Bożej Leśnej, wtedy uczymy się, że „pielgrzymowanie wymaga poświęcenia, wyrzeczeń, czasem nieprzespanej nocy, ale napawa człowieka energią, dostarcza sił na pokonywanie trudów codziennego życia. Tak jak zawsze kiedy oddajemy hołd osamotnionemu Patronowi szkół w Komańczy.”

By wychować młodego człowieka w duchu nauczania ks. Kardynała Stefana Wyszyńskiego Stowarzyszenie organizuje prawie każdego roku konferencje dla nauczycieli, np. w 2007 roku w Leżajsku spotkaliśmy się u stóp Matki Bożej Pocieszenia w bazylice ojców Bernardynów, by zjednoczyć się wokół myśli i nauk naszego Patrona. Podczas warsztatów przeprowadzonych w Szkole Podstawowej nr 3 w Leżajsku wypracowano materiały dydaktyczne przeznaczone do pracy wychowawczej z młodzieżą. Inspiracją był wykład profesora Mariana Wolickiego: „Style życia w ujęciu psychologicznym, filozoficznym i teologicznym”. Drugi dzień konferencji to prace nad: zagadnieniami roli domu i rodziny w wychowaniu, wypracowaniem cnót ku wartościom, rozważaniom nad tym , ile człowiek jest wart, ile może dać drugiemu człowiekowi”.

W Białymstoku spotkaliśmy się dwa razy, by wspólnie – nauczyciele i rodzice - pochylić się nad ABC Społecznej Krucjaty o Miłości Stefana Wyszyńskiego.

Ciekawe wykłady przeplatane pokazem fragm. spektaklu „Prymas w Komańczy” w reżyserii Pawła Woldana dały możliwość spotkania i z reżyserem, i z odtwórcą głównej roli Olgierdem Łukaszewiczem.

„Jedna Lubelszczyzna – Trzy kultury” pod takim hasłem w 2010 r. w Chełmie spotkali się uczestnicy kolejnej konferencji Szkół Prymasowskich. Inspiracją do działań wychowawczych w szkołach był wykład pani Iwony Czarcińskiej z Instytutu Prymasowskiego i świadkiem życia Prymasa. Na nauczycielach Szkół Prymasowskich spoczywa szczególna odpowiedzialność za wpajanie i pielęgnowanie zasad, które dają podstawy do godnego życia, tolerancji, szacunku do drugiego człowieka, poznawania odmienności poglądów, bo „Kształtowanie człowieka samodzielnego, wolnego, myślącego, to harmonijne wiązanie wszystkich darów natury i łask.”

Troska o człowieka w nauczaniu ks. kard. Stefana Wyszyńskiego i Jana Pawła II to temat konferencji w Tokarni i Kasinie Wielkiej. Miłość, godność człowieka, szacunek, obrona życia, wiara i umiłowanie ojczyzny stanowiły główne tematy rozmów i rozważań nt. nauczania obu Wielkich Autorytetów. W czasie konferencji odbyły się wycieczki m.in. do Sanktuarium Jana Pawła i Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie, Bazyliki Papieskiej w Wadowicach, Sanktuarium Pasyjno - Misyjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej oraz Siwcówce, gdzie nasz patron przyjeżdżał, by odpoczywać.

Pobyt w Beskidzie Wyspowym to też czas, by podążać ścieżkami Kalwarii Tokarskiej, odwiedzić Ośrodek Rekolekcyjny na Śnieżycy, który leży na Papieskim Szlaku Turystycznym od Rabki do Limanowej. Na zakończenie konferencji uczestnicy posadzili drzewko kardynalskie, by ocalić te wyjątkowe chwile od zapomnienia. 

W 2013 roku spotkaliśmy się w Stoczku Warmińskim, by w ten sposób uczcić 60 rocznicę aresztowania Prymasa. Po zwiedzeniu klasztoru Księży Marianów dane nam było zobaczyć cele Prymasa i Kalwarię Prymasa. Ksiądz dr Andrzej Gałka przypomniał zgromadzonym moment aresztowania Prymasa i Jego pobyt w Stoczku. Uczestnicy wysłuchali przepięknego koncertu w kościele w Świętej Lipce, a następnie udali się na lotnisko Wilamowo, skąd Prymasa przewożono do Prudnika i tym samym włączyliśmy się w obchody Dni Pamięci Prymasa Tysiąclecia. Ważnym punktem konferencji był wykład profesora Jana Żaryna, który w ciekawy sposób zaprowadził nas w odległe czasy naszego państwa.

70 rocznicę Powstania Warszawskiego uczciliśmy konferencją 23 września 2014 r. w Warszawie. Wiadomym jest , że nasz Patron był mocno związany z powstaniem jako kapelan powstańczy okręgu Warszawa-Kampinos, szpitala wojskowego w Laskach. Pod pseudonimem „Radwan III” towarzyszył powstańcom w ich wyjątkowych, najtrudniejszych chwilach. Konferencję rozpoczęliśmy Mszą Świętą w Katedrze św. Jana na Starówce, później było wzruszające spotkanie w Kurii Polowej ze specjalnym gościem, podpułkownikiem Edmundem Baranowskim PS. „Jur”, który podzielił się swoimi wspomnieniami, odpowiadał na wiele pytań zaciekawionych uczniów, którzy wprowadzili nas poprzez swoje wystąpienia w klimat powstańczej Warszawy. Na konferencji spotkali się i nauczyciele, i uczniowie, którzy wspólnie zwiedzili Muzeum Powstania Warszawskiego i Warszawskie Powązki.

W 2016 roku odbyła się dla nauczycieli konferencja w Mirczu pod hasłem „Stefan Wyszyński - Biskup Lubelski- świadek wiary na Kresach Wschodnich” Celem jej było zacieśnienie więzi i ustalenie dalszych form współpracy pomiędzy szkołami Prymasowskimi. Był też czas kultywowania tradycji związanych z osobą Prymasa Wyszyńskiego. Służyły temu wycieczki i spotkania z osobami związanymi z Prymasem Tysiąclecia. Wiele cennych myśli wprowadzono do „Programów wychowawczych szkoły”.

Swoje działania, jako Stowarzyszenie, kierujemy też w stronę samych uczniów poprzez organizację konkursów nt. wiedzy o Patronie i o jego naukach, np. w porozumieniu z Kuratorium Mazowieckim dla młodzieży gimnazjalnej były to konkursy ph. „Być jak? Miłość na co dzień”, „Być jak …orły”, „Być jak … tysiącletnie dęby”.

Dużym zainteresowaniem cieszą się konkursy recytatorski i plastyczny „Poetyckie poszukiwania” z eliminacjami w Leżajsku i finałem w Warszawie w teatrze Kamienica, gdzie można było zobaczyć makietę Warszawy z 1939 roku i w ramach nagrody zwiedzić Pałac Prezydencki.

Jako Stowarzyszenie cenimy sobie też udział w wyjątkowych uroczystościach, spotkaniach i wyjazdach np. jubileuszu 10-leciaUKSW,  wizyta w Strasburgu. 

Ważne w życiu Stowarzyszenia są spotkania robocze, zgromadzenia walne, spotkania z ciekawymi ludźmi w wyjątkowych miejscach, np. w Choszczówce, na Jasnej Górze, w Komańczy. Dzięki temu poznaliśmy niezapomnianą Marię Okońską, Siostrę Bogumiłę Zamorę.

Działania Stowarzyszenia łączą się z działaniami szkół, gdzie obecność Prymasa jest widoczna podczas obchodów Dni Patrona. Wówczas cała społeczność szkolna bierze udział w uroczystej Mszy św., modląc się w swoich intencjach i o rychłą beatyfikację swego Patrona. Szkoły organizują też konkursy z wiedzy o życiu i działalności Prymasa o randze szkolnej i krajowej. Uczniowie i pracownicy szkoły odwiedzają miejsca związane z Prymasem: Zuzela, Komańcza, Prudnik.

Dla całej społeczności Szkół Prymasowskich jej Patron jest drogowskazem w kształtowaniu młodych umysłów i serc. Sylwetka ks. kard. Stefana Wyszyńskiego pomaga zrozumieć, co znaczy kochać ludzi i ojczyznę, mieć wobec niej obowiązki oraz przygotować się do odpowiedzialnego życia we współczesnym świecie.

Dziedzictwo wielkiego Polaka jest dla szkół inspiracją do poszukiwań wiedzy, dobra, prawdy i piękna, kształtowania postaw życzliwości i przyjaźni. Cechy osobowości naszego Patrona są też przykładem odważnego patrzenia w przyszłość, stawianie sobie wymagań, bycia tolerancyjnym i rozumnym.

Elżbieta Dmitrowska Kaduk